Bij de ontwikkeling van het gebit kan de tandenstand veranderen, met name onder invloed van de tong. De tong heeft de kracht om tanden naar voren te verplaatsen en om het doorgroeien van de tanden te verhinderen. Om de natuurlijke ontwikkeling van het gebit zo optimaal te laten verlopen, adviseert de tandarts soms om naar een logopedist te gaan. Wij kunnen uw kind helpen de tongplaatsing en de tongbeweging, zoals bij het eten en drinken, te veranderen. Een orthodontist adviseert u een logopedische behandeling te starten als de werking van een beugel teniet wordt gedaan door de kracht van de tong bij het slikken.

Onderzoek

Wij observeren de houding van de lippen en de plaatsing en de beweging van de tong bij het slikken. Er is sprake van afwijkend mondgedrag als de tong beneden in de mond ligt en de lippen steeds geopend zijn en/of tegen de tanden duwt tijdens het slikken.

Therapie

Heel belangrijk is dat de plaatsing van de tong achter de boventanden geoefend wordt en dat daarbij de lippen gesloten blijven. Ook wordt het slikken met de juiste tongpuntplaatsing en beweging geoefend, zodat de tong tijdens het slikken niet meer tegen de tanden aanduwt of tussen de tanden naar voren beweegt. Wanneer er nog geduimd wordt, wordt dit ook aangepakt. Wanneer tijdens het spreken de tong te veel tegen of tussen de tanden komt, zal dit ook behandeld moeten worden, om zo de tongpuntplaatsing bij het spreken achter de tanden (op de alveolairrand) te oefenen.

Rol van de ouders

Het veranderen van een sterke gewoonte vraagt tijd, geduld en aandacht. De ervaring leert dat de steun van de ouders bij deze therapie belangrijk en noodzakelijk is. U helpt door thuis de oefeningen te doen en om geheugensteuntjes te geven zodat uw kind er meer aan gaat denken.

Ook bij kinderen kunnen al vroeg stemproblemen ontstaan. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld door te veel, te lang en/of te hard praten in de klas of op het schoolplein of door het te vaak maken van gekke stemgeluiden. Door dit veel te doen wordt er veel spanning in de spieren, die voor het praten nodig zijn, gemaakt. Als dit maar lang genoeg duurt kan het zelfs zo zijn dat de stembanden beschadigd raken en er stembandknobbeltjes ontstaan. Soms kan een stem ineens helemaal weg zijn en kan er alleen nog maar gefluisterd worden.

Om de oorzaak van de stoornis te vinden, proberen we een duidelijk beeld te krijgen van:

• de mogelijkheden van de stem. Hoe is het strottenhoofd gebouwd met al zijn spieren en de stemplooien?
• de eisen die aan de stem gesteld worden tijdens de dagelijkse bezigheden, zoals veel en luid praten met andere kinderen.
• hoe stem gegeven wordt? Hoe is de techniek van stemgeving waarbij het hele lichaam meedoet?
• de invloeden uit de omgeving zoals veel omgevingslawaai, droge lucht en slechte akoestiek.

Onderzoek

Door een stemonderzoek krijgen we een duidelijk beeld van hoe een stem klinkt en wat de stem doet wanneer deze op verschillende manieren gebruikt wordt. Daarnaast is het de vraag hoe de stem verandert wanneer deze op een andere manier wordt aangestuurd. Ook kijken we naar de houding, de ademhaling, de spreekmanier en het spreektempo. Al deze aspecten werken op elkaar en op de stem in.

Analyse van andere factoren die meespelen, zoals het omgevingsgeluid, een droge lucht enzovoort is belangrijk om daarvoor mogelijke oplossingen te zoeken.

Therapie

De onderzoeksuitkomsten bepalen waaraan we aandacht gaan besteden:

• houding
• ademhaling
• ademverdeling
• het stemgeven met hoeveel spanning wordt er gepraat
• spreektempo
• spreekluidheid
• spreektoonhoogte
• de steminzetten
• wijze van articulatie
• intonatie/prosodie (de klemtoon, het ritme, het accent en de melodie tijdens het praten)

Belangrijk is dat er (weer) een stemgeving met de juiste spierspanning wordt aangeleerd, om zo de stemklachten te verminderen. Tijdens de behandeling wordt er naar gestreefd dat de stem zo helder als mogelijk klinkt en makkelijk en soepel kan variëren in toonhoogte, klankkleur en luidheid.

De rol van de ouders

Ouders spelen een belangrijke rol bij het thuis herhalen van de stemoefeningen. Ook kan bijvoorbeeld aan ouders gevraagd worden om het schreeuwen en het hard praten zoveel mogelijk te begeleiden, zodat het kind leert om zoveel mogelijk met een normaal volume te spreken.

Jonge kinderen moeten de taal nog leren, dus fouten in de uitspraak maken mag. Toch kan het zijn dat een kind onverstaanbaar is omdat hij/zij te veel uitspraakfouten heeft. Dit kan doordat er te veel klanken zijn die nog niet gemaakt kunnen worden of omdat er problemen zijn in het combineren van verschillende klanken. Dan is het verstandig om uw kind verder te laten onderzoeken om zo te bepalen of onze hulp noodzakelijk is. Dit kan al voorkomen vanaf twee jaar.

Wanneer een kind ouder wordt, is het meestal zo dat er geen problemen met de verschillende spraakklanken meer te horen zijn. Soms blijft er nog een klank over die nog lastig blijft, bijvoorbeeld de /r/. Ook dan kan logopedie zinvol zijn.

Wanneer een klank anders dan gemiddeld klinkt, bijvoorbeeld omdat de /s/-klank teveel sist, kunnen wij ook helpen om de niet goed klinkende klank te verbeteren.

Onderzoek

We onderzoeken welke klanken niet goed worden uitgesproken en welke vereenvoudigingen uw kind in zijn spraak maakt door klanken weg te laten en/of te vervangen. Hierbij wordt er ook gekeken hoe ernstig de spraakstoornis is.

Therapie

Om de spraakproblemen te verminderen moet er veel geoefend worden. Er zijn verschillende therapieën. De therapiekeuze is afhankelijk van hoe uw kind het beste gestimuleerd kan worden.

De rol van de ouders

Uw rol als ouder is om thuis met uw kind te oefenen. Dat doet u meestal op een gestructureerde manier, bijvoorbeeld  een enkele keer, dus heel weinig, de woordjes die tijdens de therapie geoefend zijn herhalen. Een andere manier kan zijn om juist een tijdje vele keren veel verschillende woorden, waar de oefenklank in zit, te trainen. Wij proberen het oefenen zo leuk en zo afwisselend mogelijk te maken!

De ontwikkeling van stotterend spreken en de factoren die het uitlokken kunnen verschillend zijn. De meeste jonge kinderen hebben een fase dat het spreken niet vloeiend is, maar sommige kinderen blijven langer stotterend spreken. Sommigen worden lichte tot ernstige stotteraars.

Onderzoek

Tijdens het onderzoek wordt er geluisterd welke stotters er gemaakt worden, hoe vaak deze voorkomen en naar de spanning die ze oproepen. Aan de hand van een vragenlijst kijken we hoe uw kind zijn eigen ernst van stotteren bij verschillende situaties ziet en of dit met een naar gevoel gebeurt. Alle antwoorden uit het onderzoek worden in het therapieplan meegenomen om het stotteren zo compleet mogelijk aan te pakken.

Therapie

Afhankelijk van de ernst van het stotteren, werken we aan het ‘praten zonder stotteren’, dus het zo vloeiend mogelijk spreken wordt met passende technieken met het kind zelf geoefend.

Soms beperkt de therapie zich tot een adviesgesprek met u als ouders, waarin we aangeven hoe u het vloeiend spreken, dus zonder haperen, bij uw kind kunt stimuleren.

Stottert uw kind al langer, dan kan het zijn dat er meer aandacht nodig is voor het zelfbeeld van uw kind. Hoe denkt uw kind zelf over het spraakprobleem en wil hij of zij dit bewust veranderen? De therapie volgt voortdurend de ontwikkeling van uw kind.

Rol van de ouders

Ouders kunnen verschillende rollen hebben, dit is afhankelijk van de ernst van het stotteren. U kunt zelf zo langzaam en vloeiend mogelijk praten als voorbeeld voor uw kind. U kunt uw kind ook helpen met het oefenen van de ademhaling en het zo ontspannen mogelijk spreken. Een andere manier is thuis het ‘om de beurt praten’ stimuleren, zodat ieder kind zonder tijdsdruk zijn of haar verhaal kan vertellen.