Logopedisch probleem
Stemstoornissen bij basisschoolkinderen
Ook bij kinderen kunnen al vroeg stemproblemen ontstaan. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld door te veel, te lang en/of te hard praten in de klas of op het schoolplein of door het te vaak maken van gekke stemgeluiden. Door dit veel te doen wordt er veel spanning in de spieren, die voor het praten nodig zijn, gemaakt. Als dit maar lang genoeg duurt kan het zelfs zo zijn dat de stembanden beschadigd raken en er stembandknobbeltjes ontstaan. Soms kan een stem ineens helemaal weg zijn en kan er alleen nog maar gefluisterd worden.
Om de oorzaak van de stoornis te vinden, proberen we een duidelijk beeld te krijgen van:
- de mogelijkheden van de stem. Hoe is het strottenhoofd gebouwd met al zijn spieren en de stemplooien?
- de eisen die aan de stem gesteld worden tijdens de dagelijkse bezigheden, zoals veel en luid praten met andere kinderen.
- hoe stem gegeven wordt? Hoe is de techniek van stemgeving waarbij het hele lichaam meedoet?
- de invloeden uit de omgeving zoals veel omgevingslawaai, droge lucht en slechte akoestiek.
Onderzoek
Door een stemonderzoek krijgen we een duidelijk beeld van hoe een stem klinkt en wat de stem doet wanneer deze op verschillende manieren gebruikt wordt. Daarnaast is het de vraag hoe de stem verandert wanneer deze op een andere manier wordt aangestuurd. Ook kijken we naar de houding, de ademhaling, de spreekmanier en het spreektempo. Al deze aspecten werken op elkaar en op de stem in.
Analyse van andere factoren die meespelen, zoals het omgevingsgeluid, een droge lucht enzovoort is belangrijk om daarvoor mogelijke oplossingen te zoeken.
Therapie
De onderzoeksuitkomsten bepalen waaraan we aandacht gaan besteden:
- houding
- ademhaling
- ademverdeling
- het stemgeven met hoeveel spanning wordt er gepraat
- spreektempo
- spreekluidheid
- spreektoonhoogte
- de steminzetten
- wijze van articulatie
- intonatie/prosodie (de klemtoon, het ritme, het accent en de melodie tijdens het praten)
Belangrijk is dat er (weer) een stemgeving met de juiste spierspanning wordt aangeleerd, om zo de stemklachten te verminderen. Tijdens de behandeling wordt er naar gestreefd dat de stem zo helder als mogelijk klinkt en makkelijk en soepel kan variëren in toonhoogte, klankkleur en luidheid.
De rol van de ouders
Ouders spelen een belangrijke rol bij het thuis herhalen van de stemoefeningen. Ook kan bijvoorbeeld aan ouders gevraagd worden om het schreeuwen en het hard praten zoveel mogelijk te begeleiden, zodat het kind leert om zoveel mogelijk met een normaal volume te spreken.